Stoomlocomotief 7742 van de Nederlandsche Spoorwegen

Stoomlocomotief op drie assen.

De Hollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (een voorloper van de Nederlandsche Spoorwegen) stelde vanaf 1905 vierenveertig locomotieven in dienst, bedoeld voor het vervoer van treinen over de lokale spoorwegverbindingen die in het land aanwezig waren. Loc HSM 1046, de latere NS 7742, werd in 1914 door de firma Schwartzkopff in Berlijn geleverd en kwam in 1915 in dienst op de lokaalspoorlijn Hoorn – Medemblik.

Lees verder…

Na omzwervingen in onder andere de Haarlemmermeer (Dat leverde ze toen dan ook de bijnaam “Haarlemmermeertjes” op.) en in Twente , kwam de loc in 1932 terecht in Alkmaar. Daar werd de relatief grote locomotief ingezet voor de stoomtrams naar Bergen aan Zee, maar ook die naar Egmond en Warmenhuizen. In de laatste jaren reed de stoomtram alleen nog in de zomer. Maar toeristische exploitatie hoorde niet bij het NS-bedrijf en in 1955 werd de tramverbinding naar het strand opgeheven.

Het bellen tijdens het rijden door de dorpskern leverden meerdere lokaaltreinen en –trams in ons land in latere jaren de bijnaam ‘Bello’ op. Zo ook die naar Bergen aan Zee. Van de vele ‘Bello’s’ die er in ons land geweest zijn, is loc NS 7742 als enige overgebleven.

Ter herinnering aan ‘Bello’ werd loc NS 7742 namelijk als monument opgesteld in de dorpskern van Bergen. Daar stond de locomotief tot 1978, toen verder behoud een algehele restauratie noodzakelijk maakte. De loc werd geschonken aan de Museumstoomtram, waar de machine tot 1985 werd gerestaureerd en dienstvaardig gemaakt.

Vanwege haar cultuurhistorische waarde heeft loc NS 7742 de hoogste A-status toegekend gekregen binnen de Collectie Nederland. De naam “Bello” werd  door de Museumstoomtram op de loc aangebracht, vanwege de grote bekendheid van deze naam bij het publiek. Bij de laatste grote revisie in 2014 zijn de naamplaten, omwille van de historisch correcte authenticiteit, niet meer teruggeplaatst. Uiteraard blijft de bijnaam ‘Bello’ bij zowel het publiek alsook het personeel stevig verbonden aan locomotief 7742.

De nog te restaureren rijtuigen BC423, BC425 en BC455 alsmede bagagewagen Dt406 maken ook deel uit van de collectie van de Museumstoomtram. Locomotief 7742 vormt samen met deze voertuigen een authentieke NS-stoomtram.

Wognum 9 mei 2013, foto Rein Korthof
Medemblik, 17 april 2017, foto/collectie Donny Hofmans.
Amsterdam, 1960, foto/collectie Marius van Rijn.
Bergen a/Zee, foto/collectie Marius van Rijn.
Bergen a/Zee, foto/collectie Marius van Rijn.
Bergen, 27 augustus 1955, foto L.J.P. Albers
Previous
Next
Specificaties
Cultuurhistorische waarderingA-status,Register Railmonumenten
Kerncollectie?Ja
Bouwjaar1914
Gebouwd doorBerliner Maschinenbau AG vormals L. Schwartzkopff (Duitsland) Fabrieksnummer: 5249
Oorspronkelijke eigenaarsHollandsche IJzeren Spoorweg-Maatschappij (HSM); Nederlandsche Spoorwegen (NS).
Verworven1978
BedrijfsvaardigJa
Huidige locatieHoorn
Leeg gewicht23,5 ton
Dienstvaardig gewicht28,5 ton
Werk (stoom) druk12 atm (12kg/cm2)
Watervoorraad3,8 m3
Kolen voorraad1 ton
Type stoomverdelingAllan Trick
Trekkracht4220 kgf.*
Grootste snelheid65 km/u

* De afkorting kgf wordt gebruikt om aan te geven, wat het maximale gewicht is, dat vanuit stilstand kan worden verplaatst, gemeten vanaf de trekhaak. Dit getal heeft dus niets te maken met het totale treingewicht. Het heeft alleen waarde als vergelijkingsmiddel voor de verschillende locomotieven

Geschiedenis
1914-1932In dienst als lokaaltreinlocomotief bij de HIJSM, vanaf 1921 NS
1932-1955In dienst op de tramwegen van NS vanuit Alkmaar
1955Buiten dienst gesteld
1960Als monument in het dorp Bergen geplaatst
1978Voor ƒ 1.- verkocht aan Museumstoomtram
1980-1985Na restauratie opnieuw in dienst gesteld met nieuwe ketel.
2014-2015Grote revisie uitgevoerd

ontdek meer