De Tram voor Bello
De Tram voor Bello bestaat nog….en gaat weer rijden!
Tijdens het Goed Geld Gala van de BankGiro Loterij in 2016 ontving de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik een Extra Project Bijdrage van € 580.000,- bestemd voor de restauratie van De Tram voor Bello in het Bello Atelier te Hoorn. Twee bewaard gebleven rijtuigen deden tot 1955 dienst op de ‘Bello-tramlijn’ van Alkmaar naar het strand in Bergen aan Zee. De NS BC 423 en 425 zijn gebouwd in 1920 door Werkspoor in Amsterdam.
De Museumstoomtram verwierf deze wagenbakken al geruime tijd geleden. In 2019 stelde het Mondriaan Fonds bovendien € 125.000,- beschikbaar waarmee het derde en laatste rijtuig van de tram op de rails kan terugkeren: rijtuig 455. Het tot in de details restaureren van de rijtuigen door onze conservatoren, technische medewerkers en stagiairers wordt – last but not least – mogelijk gemaakt dankzij vele giften van donateurs, particulieren en bedrijven.
Bello Atelier
De terugkeer van de Tram voor Bello op de rails is een mijlpaal voor het behoud van roerend erfgoed in ons land. De locomotief (die al vele jaren rijdt bij ons) en haar tram hebben als historisch ensemble de hoogste A-status in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed. Het restaureren van de rijtuigen is voor de Museumstoomtram bovendien hard nodig. Meer bezoekers reizen mee met de stoomtrams en de rijtuigen bieden de extra capaciteit om een reis door het verleden te kunnen maken. Hoe mooi is het dan, dat daarvoor juist deze zo tot de verbeelding sprekende tramrijtuigen worden gerestaureerd?
Lees verder…
In het Bello Atelier – het nieuwe gedeelte van de werkplaats van de Museumstoomtram in Hoorn – wordt op dit moment de restauratie van het eerste rijtuig 423 afgerond en is begonnen met de opbouw van rijtuig 455. Bezoekers kunnen de restauraties volgen en beleven via een speciaal ingerichte veilige en interactieve route die langs het rijtuig leidt.
Het Bello Erfgoed Fonds
Dankzij de bijdragen mogelijk gemaakt door de deelnemers van de VriendenLoterij (voorheen BankGiro Loterij) en het Mondriaan Fonds kon een echte start worden gemaakt met de restauratie van de rijtuigen. Maar, om de drie rijtuigen daadwerkelijk op de rails te krijgen moeten niet alleen de onderstellen worden gebouwd en de wagenbakken worden gerestaureerd. Ook moet er nog veel worden afgewerkt, zoals het schilderwerk, de banken en lampen in de interieurs. Tenslotte zal ook bagagewagen Dt406 worden gerestaureerd, omdat deze historisch gezien deel uitmaakt van de Tram voor Bello en deze helemaal compleet maakt.
Om de Tram voor Bello – drie rijtuigen en de bagagewagen – op de rails te krijgen is in totaal een bedrag nodig van circa 1 miljoen euro. Inmiddels (voorjaar 2024) is dankzij de bijdrage van de Vriendenloterij (voorheen Bank Giro Loterij) en het Mondriaan Fonds in combinatie met donaties en sponsoring bijna dit gehele bedrag beschikbaar om de tram te restaureren in het Bello Atelier. Maar, uw bijdragen zijn nog steeds zeer welkom om de Tram voor Bello terug op de rails te krijgen!
Bankenproject
Om een van de laatste gaten in de begroting te dichten zoeken wij sponsors voor de zitbanken in de rijtuigen. Er zijn 48 tweezitsbanken voor de derde klasse (a 750 euro per stuk) en 36 tweezitsbanken (met pluche) voor de tweede klasse (a 1300 euro per stuk. Wie een bijdrage wil doen stuurt een bericht aan onze directeur René van den Broeke: rvdbroeke@stoomtram.nl
In ieder geval wordt u dankzij uw gift donateur van ons museum.
Voor deze en andere giften aan de Tram voor Bello is het Bello Erfgoed Fonds opgericht. Bijdragen aan het project kan in de vorm van donaties of door het sponsoren van onderdelen van de rijtuigen. Dat kan een bank zijn maar een ander onderdeel kan ook.
U kunt uw bijdrage overmaken op:
IBAN: NL89INGB0003820800
Ten name van: Stichting Beheer Museumstoomtram te Hoorn
Onder vermelding van: Bijdrage Bello Erfgoed Fonds en eventueel het onderdeel waarvoor u een bijdrage wilt doen.
Ook kunt u uw bijdrage doen in de speciale giftenbus die in het Bello Atelier is opgesteld. Met uw bijdrage kunt u bovendien donateur worden van de Museumstoomtram en steunt u ons werk!
Tip: alle actuele activiteiten rond het project Tram voor Bello kunt u volgen via Facebook: www.fb.com/tramvoorbello
hoorn
Begin of eindig je Spannendste Tijdreis met een bezoek aan de historische binnenstad van Hoorn. Je vindt er interessante musea, monumenten, winkels, restaurants en cafés.
Het oud-Hollandse karakter van Hoorn is bewaard gebleven; er staan nog veel gebouwen uit de 16e en 17e eeuw (de VOC-tijd), waarin Hoorn een zeer belangrijke stad was. Ook een deel van de verdedigingsmuren is nog te zien, net als een aantal oude stadspoorten. Hoorn heeft, naast de Museumstoomtram, nog twee musea. Het Westfries Museum laat het verre verleden van de stad zien – Het Westfries Museum is op dit moment GESLOTEN -. Het Museum van de 20e Eeuw vertelt aan de hand van honderden voorwerpen en tientallen interieurs over het leven in de vorige eeuw. Tot eind 2024 is hier onder andere de tentoonstelling ’90 Jaar LEGO’ te zien en te beleven…
Nieuw in Hoorn is het deze zomer geopende stadsstrand, het grootste van Nederland!
Geschiedenis
De haven van Hoorn ligt direct aan het IJsselmeer. Je ziet er de geschiedenis tot leven komen. Wist je bijvoorbeeld dat de schippers van Hoorn in 1573 een zeeslag hebben uitgevochten (en gewonnen!) tegen de Spaanse overheersers? Deze zeeslag is de geschiedenis ingegaan als De Slag op de Zuiderzee.
Bereikbaarheid
Je bereikt de binnenstad van Hoorn al wandelend in 10 minuten vanaf het station. Maar je kunt Hoorn ook op andere manieren verkennen; boek bijvoorbeeld een bootje dat door de binnenstad vaart, of stap op het elektrische hop-on-hop-off busje. Hoorn heeft veel gezellige gelegenheden om te genieten van een hapje en een drankje.
ontdek meer
medemblik
Medemblik is de oudste stad van West-Friesland. Je vindt het kleine historische centrum van Medemblik aan een van de havens.
Op 50 meter van het station in de winkelstraat vind je bakkerijmuseum De Oude Bakkerij. Hier ontdek je hoe allerlei lekkernijen worden gemaakt. In het centrum van Medemblik kun je gezellig winkelen en een lekker hapje eten. Op een kwartier lopen van het station ligt Kasteel Radboud. Dit kasteel werd gebouwd aan het einde van de 13e eeuw in opdracht van Floris V. Stap in zijn voetstappen en stel je voor hoe het was om toen als de Graaf van Holland te leven!
Iets verder weg
Wil je meer ontdekken? Informeer dan naar de mogelijkheid om je fiets mee te nemen in de stoomtram. Vanaf station Medemblik fiets je in korte tijd naar het Oorlogsmuseum Medemblik of naar het Nederlands Stoommachinemuseum. Dit is dé plaats om te ontdekken hoe James Watt’s werelduitvinding werkt. Kun je je voorstellen hoe hij zich voelde toen hij de stoommachine uitvond? Zonder zijn ontdekking had de stoomtram nooit kunnen rijden.
Alles over je bezoek aan Medemblik vind je op www.visitmedemblik.nl
Bezoektijd en dienstregeling
Tussen de aankomst van de tram en het vertrek van de boot (of andersom) heb je, afhankelijk van je vertrektijd en de dienstregeling 1 tot 2 uur tijd om Medemblik te ontdekken. Op de achterzijde van de Reisgids voor onze reizigers vind je de MEDEMBLIK EXPERIENCE. Hiermee kun je het mooiste van Medemblik in het kort ontdekken! Bekijk voor de details de dienstregeling.
ontdek meer
Tramstation Hoorn
Op Tramstation Hoorn ontdek je het verhaal over de stoomtram in Nederland. Na aankomst op of vertrek vanaf het sfeervolle tramstation, bezoek je tentoonstelling De Tijdlijn, een werkend seinhuis en de SpoorTuin. De werkplaats is in 2023 verder uitgebreid. Volg de borden MUSEUMROUTE. Hier vind je het Bello Atelier en het Locomotievendepot.
Het stoomtramstation in Hoorn is een replicagebouw met alle elementen van een historisch tramstation. Stap binnen en waan je in oude tijden! In de centrale hal vind je een houten loket, waar je je kaartje koopt. In de ene vleugel kun je de permanente tentoonstelling De Tijdlijn bezoeken, en in de andere vleugel de historische stationsrestauratie. Loop je naar buiten, dan kun je voor de regen (of zon) schuilen onder de houten luifel. Daaronder, en op het stationsplein, branden ‘s avonds ouderwetse gaslantaarns. Emaille reclameborden van weleer sieren de gevel.
Tijdlijn
Tentoonstelling De Tijdlijn voert je terug de geschiedenis in. Kleine voorwerpen, filmbeelden, foto’s en documenten vertellen het verhaal over de stoomtram in Nederland. De rode draad is een tijdlijn, waarin de hoogtepunten van de Nederlandse stoomtramgeschiedenis centraal staan.
Het tweede deel van De Tijdlijn bestaat uit een interactieve plattegrond van Nederland. Hier kun je ontdekken welke stoomtram vroeger in jouw woonplaats reed.
Lees verder…
Het Seinhuis
Het seinhuis is het zenuwcentrum van de stoomtramdienst. Het seinhuis op museumterrein Hoorn werkt precies zoals vroeger. De treindienstleider controleert vanuit het seinhuis de tramdienst tussen Hoorn en Medemblik en bedient de seinen en wissels. Het seinhuis is gebouwd in 1897 en stond vroeger in Kesteren in Gelderland. In 1983 werd het seinhuis buiten dienst gesteld en herbouwd in Hoorn.
De Kiosk
Midden op het stationsplein tref je de kiosk aan.
De SpoorTuin
In de SpoorTuin ontdek je spelenderwijs hoe een tram veilig zijn bestemming kan bereiken via rails, wissels en seinen. Via de pagina ‘Vandaag op Reis’ kun je zien op welke dagen je begeleid kunt spelen in de SpoorTuin.
Het Bello Atelier/Museumwerkplaats
In onze museumwerkplaats worden de stoomlocomotieven onderhouden en voorbereid voor de diensten die zij rijden. Ook wordt hier gerestaureerd, onder andere aan de rijtuigen van de Tram voor Bello. Op dit moment wordt de werkplaats uitgebreid, gerestaureerd en verduurzaamd, zodat de Museumstoomtram klaar is voor de toekomst.
Via een veilige wandelroute keer je terug naar het stationsgebouw of het perron waar vandaan de trams vertrekken.
Ontdek meer
Tijdreis stoomtram
De stoker gooit de kolen op het vuur! Met Bello of een van de andere locomotieven rijd je door het Westfriese landschap van Hoorn naar Medemblik (of andersom) over de spoorweg uit 1887.
Kinderen kunnen tijdens de Spannendste Tijdreis op Stoomsafari gaan. Tijdens de rit rijd je langs (en stop je bij) de karakteristieke stationsgebouwen van Wognum, Twisk en Opperdoes. In Medemblik kun je een bezoek brengen aan het bakkerijmuseum, Kasteel Radboud, het Stoommachinemuseum of het historische centrum. Kijk hoeveel tijd je hiervoor hebt op de dienstregeling. Als de conducteur langskomt om je kaartje te knippen, stel dan vooral je vragen. Hij (of zij) weet heel veel van de stoomtrams!
Locomotieven
Welke locomotief en rijtuigen er rijden, verschilt per dag. Een van de rijdende locomotieven is de beroemde Bello Enkele jaren geleden werd de NS 6513 gerestaureerd. Dit is de oudste nog rijdende stoomlocomotief in Nederland uit 1887. Uniek zijn de kenmerkende stoomtramlocomotieven van het vierkante model. Daarvan heeft de Museumstoomtram er drie in de collectie. Op dit moment zijn acht stoomlocs rijvaardig gerestaureerd en beschikt het museum over enkele historische diesellocs. Over het algemeen heeft het materieel in het verleden gereden bij Nederlandse spoor- en tramwegbedrijven en zijn de voertuigen ingeschreven in het Nationaal Register Mobiel Erfgoed.
De locomotief komt in beweging doordat een vuur met steenkolen het water in een ketel in stoom verandert. Die stoom drijft de locomotief aan. Een stoker en een machinist bedienen de locomotief. Dat is flink hard werken, want tijdens een retourrit van Hoorn naar Medemblik van 40 kilometer gebruikt de locomotief zo’n 400 kilo kolen en 3000 liter water.
Ontdek meer
Langs de lijn
De spoorlijn uit 1887 tussen Hoorn en Medemblik is uniek in zijn compleetheid. Veel oude stationsgebouwen en bruggen van vroeger zijn bewaard gebleven.
Van de tien oude stationsgebouwen op de route staan er nog acht. De stations van Medemblik, Opperdoes, Twisk, Wognum en Abbekerk zijn van de Museumstoomtram. Maak je een Tijdreis met de stoomtram, dan kom je langs al deze karakteristieke stationsgebouwen. De perrons, zijsporen en de stationsomgeving zijn allemaal teruggebracht naar hoe ze er in het verleden uitzagen en functioneerden. Het goederenperron in Wognum heeft bijvoorbeeld een handbediend hijskraantje. Van dichtbij bekijken? Dat kan! In Twisk en Opperdoes wordt kort gestopt en op station Wognum-Nibbixwoud kun je zelfs even uitstappen om een kijkje nemen in de wachtkamer, het kantoor voor de stationschef, de loods voor het goederenvervoer en het toiletgebouwtje.
Eigenaardigheden
Ieder station heeft zijn eigen bijzondere kenmerken en eigenaardigheden. Station Medemblik is bijvoorbeeld opvallend groter en hoger dan de andere stationsgebouwen. Station Wognum-Nibbixwoud was oorspronkelijk een splitsingsstation, waar de tramlijn Schagen-Wognum (waar ook nog een zijlijn uit Van Ewijcksluis op aansloot, ten behoeve van de verbinding met het eiland Wieringen) aansluiting gaf op de lijn Medemblik-Hoorn. In Wognum, Twisk en Opperdoes tref je op het stationsgebouw een brievenbus aan. Vroeger werd die geleegd door de postconducteurs, die op de trein meereden. En de postconducteurs van de Museumstoomtram doen dit nu weer! Station Opperdoes heeft twee zijsporen. Het ene werd vroeger gebruikt voor de afvoer van kool, spruitjes, bieten en andere tuinbouwproducten. Het andere zijspoor werd gebruikt voor stukgoederenvervoer. Beide zijsporen zijn er nog. Ook in Twisk ligt een zijspoor ten behoeve van het laden en lossen van goederen.
ONtdek meer
Tijdreis museumschip
De Friesland brengt je over het IJsselmeer van Enkhuizen naar Medemblik, of andersom. Het is een monumentaal museumschip uit 1956.
Tot het midden van de jaren ‘80 voer de Friesland als veerboot heen en weer tussen Harlingen en Terschelling. Sinds 2002 vaart de Friesland voor de Museumstoomtram tussen Enkhuizen en Medemblik. De boottocht over het IJsselmeer duurt ongeveer een uur en een kwartier. Op het boven- en benedendek geniet je bij mooi weer van zon, wind en mooie vergezichten. Maar binnen is het ook heerlijk toeven in de luxe salon met bar. Vaar je van Medemblik naar Enkhuizen, dan maakt de boot een tussenstop bij het Zuiderzeemuseum, waar je alles kunt leren over de geschiedenis van het IJsselmeergebied.
Thuishaven
De thuishaven van de Friesland is in Enkhuizen. Daar ligt hij aan de steiger in de Veerhaven, ongeveer 100 meter vanaf het NS-station. Vanuit Enkhuizen vertrekt de boot om 10.40 uur; vanaf Medemblik om 13.20 uur (zie de dienstregeling). Vaar je mee?
